Makemo, Tuamotus, Frans Polynesië

Donderdag 27 april 2023 tot en met Zaterdag 6 mei 2023

Positie Makemo: 16°37.664 Z /143°34.282 W
De zeiltocht van Raroia naar het atol Makemo is maar 80 nm, maar toch kiezen we ervoor om dit 's nachts te doen. Door de heftige stromingen op de doorgangen van de atollen zijn we gebonden aan de tijdstippen van de overgangen van het tij én we willen per se met goed zicht naar binnen varen. Na een mooie zeiltocht varen we rond 09:00 uur 's morgens het atol van Makemo binnen met nagenoeg geen stroming en gaan we voor anker bij het dorp dat aan de ingang van dit atol grenst. We weten wat ankertonnetjes te scoren en we ankeren in het vervolg met de ketting zwevend boven de koraalbonkies.

Het dorp Makemo is een pittoresk plekje met een paar winkeltjes en zelfs een bakker, dus...... BAGUETTES! Heerlijk, elke morgen weer een verse baguette! Het is hier redelijk druk op de ankerplek, er liggen ongeveer 10 zeilboten voor anker. Ook hier komen zelden "gewone" toeristen.

De kerk en de vuurtoren zijn de twee gezichtsbepalende gebouwen van het dorp.

Wanneer we het dorp verkennen, vallen ons een aantal zaken op.

- De taal is anders dan de taal op de Markiezen. "Hallo" is niet "kao-ah" zoals op de Markiezen maar in het Tuamotus is dit "ioarana". Weer even oefenen dus.
- De inwoners van de Tuamotus fietsen graag, de eilanden zijn vlak, maar niet op tweewielers maar op driewielers!!?

De meeste mensen fietsen op een driewieler. Ook zien we veel elektrische fietsen. 

En we zien ook hier weer veel mensen met overgewicht.

- Vers fruit en groenten zijn een zeldzaamheid. Al het fruit en groenten worden bevroren of in blik verkocht.
- Een aantal bewoners heeft zijn nabestaande(n) in zijn eigen tuin, of zelfs op zijn terras begraven.

- Dit eilandje is erg klein maar toch heeft bijna ieder huis een auto, een stoere, dikke SUV. Maar...... er is maar één weg van 6 km....

We zien een paar plantages van kokosnoten voor de productie van gedroogd kokosvlees, Kopra genaamd. Ook is er op dit atol wat bedrijvigheid met parelkwekerijen, maar verder is hier niets op deze mini-eilandjes wat een bron van inkomsten kan zijn. Veel mensen leven hier, net als op de Markiezen, van bijdrages van de Franse staat.

Naast de Kobel zijn er op de ankerplek ook nog twee andere Duitse boten: Limelight met Anette en Michael en de Anixi met Nora en Hacko. We organiseren een "Duitse" borrel, dit keer op de pier van het dorp. Dit bevalt iedereen zo goed dat we dit een paar dagen later nog eens dunnetjes overdoen bij de vuurtoren van Makemo. Ook gaan we met dit gezelschap eten in het enige restaurant in dit kleine dorpje.

Overigens is het weer deze week van slag. Ten zuiden van Frans Polynesie is een enorme depressie ontstaan met orkaanachtige winden. Uitlopers van dit stormachtige weer zorgen hier op de Tuamotus voor bewolking, flinke wind en regelmatig wat fikse regen. Gelukkig blijft het wel warm, 27°C, maar we liggen erg onrustig voor anker. Hoge golven slaan aan de oostkant over het rif en zorgen voor een enorme uitstroom op de atoldoorgang. De doorvaart wordt zelfs een paar dagen verboden.

We lopen iedere dag naar de in- en uitvaart van het atol. De stroming is zeer sterk. 

Je ziet dat het middelste deel, het diepe deel, een andere golfslag heeft. Dit komt door de sterke stroming naar buiten. Het vrachtschip gaat als eerste weer door de pas. Dit gaat gepaard met een enorme snelheid, het vrachtschip heeft namelijk stroom mee.

Wanneer er een geschikt weergaatje ontstaat, besluiten we om ons anker uit de grond te trekken en verder te zeilen naar een groot atol, Fakarava. Ook deze keer zeilen we weer tijdens de nacht om op het goede tijdstip bij de atol-doorgang aan te komen.

Droneopnamen van onze ankerplek, Raroia, Tuamotus, Frans Polynesië

Maandag 24 april 2023 tot en met Woensdag 26 april 2023

Positie Raroia, Kontiki: 16°03.940 Z /142°21.761 W
Het eilandje waar we voor anker gaan heeft de naam Kontiki. Deze naam komt van de wereldberoemde Noorse bioloog en etnograaf Thor Heyerdahl die op dit eilandje aankwam met zijn zeilend vlot/boot met de naam Kon-Tiki. Deze tocht van 5.000 nm (8.000 km) van Peru naar de Tuamotus ondernam Thor Heyerdahl in 1947 om te bewijzen dat er contacten waren tussen de Polynesiërs en de Zuid-Amerikaanse volkeren in de precolumbiaanse tijd. Er is op dit eilandje een gedenksteen aan hem gewijd.

We liggen hier met een 4-tal zeilboten: wij, de Kobel-crew, Australiërs en Zwitsers. Ter lering en vermaak nemen wij het initiatief voor een gezellige strandborrel op dit prachtige eiland. Verder wordt onze drone uit de mottenballen gehaald en maken we een aantal mooie luchtopnames van dit atol.

Raroia vanuit de lucht.

Op de luchtfoto's zie je precies waar het koraal ligt. 

Als je aan komt varen is dit moeilijker te zien.

Onderweg naar het eiland.

Het strand is verlaten.

We proberen tot open zee te lopen, maar dat is hier niet mogelijk.

Deze "aal" zwemt rond in een kleine waterpoel (eb), met vloed heeft hij weer alle ruimte en kan hij naar open zee. Hij schrok zich en verstopte zich onder deze steen. Helaas kwam hij niet meer tevoorschijn.

En ook deze heremietkreeft trekt zich terug in zijn schelp. 

We waren dus toch niet alleen op dit eiland.

Na een aantal dagen gaan we ankerop voor een ander atol te verkennen, het atol Makemo. Tijdens het ophalen van het anker komt de ankerketting een paar keer behoorlijk vast te zitten onder koraalblokken op de bodem. Dit is een fenomeen dat met name hier op de Tuamotus voorkomt. Er zijn zoveel grillige koraalblokken op de bodem dat er een reële kans is dat de ketting vast gaat zitten rond een grillige koraalblok, zeker als de wind gaat draaien. Om dit te voorkomen en om levend koraal te beschermen, ankeren zeilers in de Tuamotus uitsluitend met drijvers die de ketting van het anker tot aan de boot boven de bodem laten zweven/drijven. Dit gaan we de volgende keer uitproberen.

Raroia; een nieuwe groente "palmhart", Tuamotus, Frans Polynesië

Dinsdag 18 april 2023 tot en met Zondag 23 april 2023

Positie Raroia: 16°06.172 Z /142°22.743 W
De atollen in de Tuamotus zijn adembenemend mooi. De rand van elk atol bestaat uit een reeks koraaleilandjes die van nature begroeid zijn met palmbomen. Aan de binnenkant van het atol hebben de eilandjes witte stranden die bestaan uit stukjes gebleekt koraal, een beetje grit-achtig. Mooi zacht zandstrand hebben we nog niet gezien. De buitenkant, de kant van de Stille Oceaan, bestaat uit een barrière rif en vervolgens rotsachtig koraal. Een ruwe en onherbergzame omgeving.

Nadat we voor anker zijn gegaan in het kristalheldere water zien we na een poosje al de eerste nieuwsgierige rifhaaien voorbij zwemmen. De atollen zijn bij de haaien erg populair door het grote aanbod vis die zich in en rondom het atol bevindt. Bij de ingang van dit atol is een klein dorp, de rest van het atol in onbewoond. Een paar zeilers zijn de enige bezoekers en toeristen komen hier niet.

De vegetatie bestaat voornamelijk uit palmbomen en wanneer we, gewapend met onze macheete, ons een weg banen door het dichte palmbos, zien we nagenoeg geen kokosnoten die we kunnen slachten om te kunnen consumeren. Alle kokosnoten die van de boom vallen, worden hier direct aangevreten door de vele heremietkreeften en grote krabben die met hun scharen elke kokosnoot verorberen. Het enige eetbare wat wij uit dit palmbos kunnen oogsten is palmhart.

Er ligt een open kokosnoot, waarop 13 grote heremietkreeften zitten, 

die elk een stukje kokosnoot willen.

Uitzicht vanaf de boot.

Palmhart is de onderste kern van een kokosscheut van ongeveer 1,5 m hoogte. Deze witte kern is boterzacht en heeft een nootachtige smaak. We koken palmhart en bereiden dit met een melksausje/roux en we eten palmhart rauw in de salade. Lekker en heel speciaal!

In het blad zeilen heeft lang geleden een stuk over palmhart gestaan. 

Met deze informatie gaan wij ook op zoek naar palmhart.

Loud hakt een palmboom om. Vervolgens moet het binnenste deel eruit gehaald worden.

Na een paar dagen gaan we ankerop voor een paar mijltjes noord om wat andere atoleilandjes van Raroia te verkennen.

Van Hakahetau naar Raroia, Tuamotus, Frans Polynesië

Zaterdag 15 april 2023 tot en met Dinsdag 18 april 2023

Positie Raroia: 16°06.172 Z /142°22.743 W
Zaterdag 15 april gaan we ankerop voor een tocht van 425 nm (750 km) naar de Tuamotus. De Tuamotus is een archipel van Frans Polynesie die heel speciaal is. Deze archipel bestaat namelijk uit atollen.

Een atol is een afgesleten bergtop in zee. Door vulkanische aktiviteit zijn miljoenen jaren geleden hier eilanden ontstaan. Deze eilanden zijn eigenlijk de top van enorme bergen in de zee. Door erosie van de wind en regen is deze bergtop afgesleten en tijdens dit proces ontstaan aan de rand van deze slijtende "bergtop" koraalriffen rond de buitenkant. Vervolgens ontstaat door dit buitenrif een ring van kleine koraaleilandjes met palmbomen met hierbinnen een ondiep water (10-50 m), waarin koraalpuisten gegroeid zijn, zogenaamde bommies. Wij noemen ze bonkies. Zo'n ring van koraaleilandjes kan zo dicht zijn, dat je er niet doorheen kan varen en dat we het atol niet kunnen bezoeken. Maar bij veel atollen zijn gelukkig natuurlijke passages ontstaan waardoor je naar binnen kunt varen. Maar....dit kan alleen wanneer de stroming in deze passage niet te groot is. Deze stroming ontstaat door de getijde en alleen bij de overgang eb->vloed of van vloed->eb is de stroming het laagste, waardoor we redelijk veilig naar binnen kunnen varen. We zijn dus beperkt met de aankomsttijden en door de vele bonkies kunnen we ook alleen met goed zicht het atol bevaren.

Dit is het Atol Raroia. De witte punten zijn allemaal "Bommies".

De overtocht van de Markiezen naar de Tuamotus is erg onrustig. We "mikken" op een aankomst bij laag water, 's morgens om 10:00 uur, maar we zijn door de sterke wind veel te snel. We moeten de laatste nacht behoorlijk reven om niet te vroeg bij de ingang van het atol aan te komen. De overtocht was trouwens in het geheel niet prettig. We hadden een aantal buien met veel wind en een sterk veranderlijke wind, zodat we vaak de zeilvoering moesten aanpassen.

De stroming in de smalle passage van Raroia was trouwens nog behoorlijk sterk, 5 kts tegen, en dus best spannend. Het was alsof we tegenstroom op een snelstromende rivier voeren met om ons heen rotsblokken, in dit geval dus koraal. Onze boot kan bij volledige belasting maximaal 7 kts varen op de motor. Aangezien we niet graag de motor 100% belasten, zijn we met een snelheid van 6,5 kts door het water en dus 1,5 kts "over de grond" naar binnen gevaren. Eenmaal binnen het atol is de zee super rustig. We besluiten om niet bij het dorp bij de doorvaart te ankeren, maar het atol over te steken naar een meer onbewoonde kant van dit atol.

Op de Google kaart zie je de route van onze in- en uitvaart en het slalommen tussen de bonkies.

 
Navigeren is ook weer een belangrijk punt in een atol. De commerciële aanbieders van digitale zeekaarten, bijvoorbeeld Navionics, hebben de bonkies in het atol maar beperkt in hun kaarten opgenomen. Daarom gebruiken bijna alle zeilers in dit gebied satelietopnames van de atollen die met het navigatieprogramma OpenCPN duidelijk weergeven waar de bonkies zich bevinden. We maken dus gebruik van 3 verschillende kaarten en 1 persoon staat voor op de punt op de uitkijk. Dinsdagmorgen 18 april laten we het anker zakken voor een prachtig eilandje.

Dit is de kaart van Navionics met onze complete route in dit atol. 

Niet alle bonkies staan op deze kaart.

Hakahetau; wandeling naar andere kant van het eiland, Ua Pou, Frans Polynesië

Woensdag 12 april 2023 tot en met Vrijdag 14 april 2023

Positie hakahetau: 09°21.389 Z /140°06.364 W
Paul en Caroline Gieb is een Noord-Hollands zeilerskoppel dat, net als ons, al lang met hun zeilboot onderweg is. Paul is redelijk koud-bloedig. Hiermee bedoel ik dat zijn voorliefde uitgaat naar koudere bestemmingen. Zij hebben zuid Amerika bezeild en zelfs Antarctica. Toen wij hun twee weken geleden in Nuku Hiva ontmoetten, waren zij net aangekomen van een zeilreis vanuit Canada/Alaska waar zij 7 jaar (!) rondgezeild hebben. Zij zijn onderweg naar de zuidelijkste Frans Polynesische archipel, de Austral eilanden. Deze eilandengroep ligt zover zuidwaarts dat hier het klimaat ook koeler is.

Wanneer zij met hun boot de Giebateau voor anker gaan in "onze" baai, maken we meteen een afspraak om later op de middag samen wat te drinken op de Giebateau. Tijdens deze gezellige ontmoeting vertelt Paul over zijn tijd als top-surfer en dat hij samen met toppers als Robby Nash en Björn Dunkerbeck als Nederlandse vertegenwoordiging aan internationale windsurf-wedstrijden deelnam.

Wij vertellen hun onze plannen om morgen dwars over het eiland te wandelen naar het grootste dorp hier op het eiland. Zij willen graag mee en de volgende morgen gaan we met ons vieren vroeg op pad om de tocht, dwars over het eiland, naar Hakahau te lopen. Er is een smal wandelpad, maar dit is niet altijd even duidelijk. We verdwalen bijna, maar weten toch weer de juiste richting te vinden.

Halverwege hebben we uitzicht op de baai, waaraan het vliegveld is gelegen.

De pieken van het eiland hangen half in de bewolking.

En dan zijn we op het hoogste punt en denken we dat we aan de andere kant van de top naar Hakahau kunnen lopen. Maar helaas, aan de andere kant van de top is alles zeer steil en we kunnen daar niet omlaag. We zijn even radeloos en denken dat we terug moeten naar het begin.

Dan zien we plots aan de overkant op een bergtop 5 wandelaars zitten (Halverwege de linker berg). Komen deze van Hakahau of komen zij van de baai van het vliegveld. Zouden we ze tegen moeten komen???? Maar hoe komen we daar??? Wij moeten in ieder geval terug en na een kwartier zien we een andere afslag. Deze is uiteindelijk goed. De andere wandelaars komen we niet meer tegen.

De wandeling is heuvelachtig en op sommige plekken erg steil. Het pad, waarschijnlijk al eeuwen in gebruik, is meest rotsachtig en smal en leidt ons door een fenomenaal stukje natuur. Ook deze wandeling is weer onwaarschijnlijk mooi en interessant.

Dit is het paadje. 

Je kunt je voorstellen dat we soms moeten zoeken waar het pad verder gaat.

Het laatste deel van de wandeling wordt gekenmerkt door deze speciale bomen. 

Het ziet uit alsof deze bomen gestut zijn. 

En dan hebben we eindelijk zicht op Hakahau.

Na 4 uur hebben we de 10 km lange tocht volbracht en zoeken we een eettentje op bij het strand. We hebben hier internet en we brengen ons energie-niveau weer netjes op peil met een Cola, steak en frietjes.

Onze route van Hakahetau naar Hakahau.

In de vroege middag lopen we naar het einde van het dorp, vanwaar we liftend terug naar de ankerbaai gaan. Dit is ook de laatste activiteit die we in de Markiezen doen. We gaan namelijk ankerop naar een volgende bestemming, 750 km verderop. Dit is een groep atollen met de naam "de Tuamotus".

Hakahetau; waterval verborgen in de jungle, Ua Pou, Frans Polynesië

Zondag 9 april 2023 tot en met dinsdag 11 april 2023

Positie hakahetau: 09°21.389 Z /140°06.364 W
We gaan nog een keer terug naar de prachtige waterval. Onderweg naar de waterval maken we een film met onze action-cam. Het filmpje laat je zien hoe deze fantastische waterval in de jungle "verstopt" is.

Met Pasen gaan Dagmar en Marlène naar de kerk. De kerk is niet vol, maar hoe kan dit ook in zo'n klein dorp met twee kerken. Nadat de pastoor (met veel moeite) een welkomstwoord aan de buitenlandse gasten in het engels richt, start de kerkdienst. We krijgen de tekst van de liederen, dus we mogen meezingen. Na de mis worden we verwacht op de Kobel. Nadat we de paaseieren gevonden hebben, genieten we daar van een heerlijk Paas-ontbijt.

In het dorp zijn 2 kerken. Wij hebben voor de mooiste gekozen.

Bijna alle vrouwen hebben een mooie bloem achter het oor.

De tekst van de liedjes.

Verder maken we nog een wandeling in de omgeving. We proberen bij een grot te komen, die we bij aankomst vanaf de boot gezien hebben. De grot hebben we niet gevonden, maar de wandeling was wederom mooi.

Er start net een wedstrijd kano varen.

Waar je ook loopt, de pieken zijn bijna altijd in zicht.

Ankerplaats van de Rafiki.

Hakahetau; Op naar de Duitse Manfred, de chocoman van het eiland, Ua Pou, Frans Polynesië

Zaterdag 8 april 2023

Positie hakahetau: 09°21.389 Z /140°06.364 W
Wanneer na een paar dagen de wind wat afgenomen is, varen we terug naar de baai van Hakahetau. We gaan voor anker en besluiten voor het eerst in onze 11,5 jaar zeilen een nieuwe anker-manoeuvre uit. We zetten een hek-anker uit. Een hek-anker is een anker op de achterkant van de boot, het hek. Hiermee kunnen we dan de boot in een andere hoek zetten dan de normale positie en deze is normaliter met de neus direct in de wind. We willen de Rafiki namelijk niet met de neus in de wind hebben maar met de neus haaks op de golven. We leggen in het verlengde van de golfslag een lange lijn met ons aluminium Danfoss anker uit en spannen deze met de schootlier. Gelukkig heeft dit het gewenste effect, we rollen niet meer op de golven en liggen veel rustiger.

Op dit eiland leeft een plaatselijke beroemdheid, de Duitser Manfred. Hij heeft zich 30 jaar geleden hier gevestigd en heeft zich toegelegd op het telen van cacao en het fabriceren van chocolade. Natuurlijk willen we deze markante Duitser ontmoeten en we willen ook nog wat chocolade van hem proeven. We gaan samen met de Kobeltjes op pad naar het huis van Manfred, 3 km bergopwaarts. Manfred heeft een mooi huisje met een prachtige fruittuin en hij heeft heerlijke verhalen over zijn belevenissen hier in de Markiezen. 

Marlène krijgt een speciaal chocolaatje. Erg lekker.

Manfred en zijn vrouw wonen hier boven op de berg erg ver van de bewoonde wereld. 

Ze hebben eigen energie, water en voedsel. Ze leven compleet zelfvoorzienend, prachtig.

Onderweg hebben we vaak uitzicht op de pieken van het eiland.

Rond huizen is het vaak groen. 

Hebben de mensen de huizen gebouwd waar de grond vruchtbaar

 is en voldoende regenwater voorbij stroomt

OF

Voorzien de mensen de planten in hun omgeving met water????

Rafiki, Giebateau (NL) en Kobel (DE) in de baai van Ua Pou.

Nadat we nog wat chocolade gebunkerd hebben, gaan we op pad naar de volgende bezienswaardigheid: de waterval. Deze waterval ligt op een zijpad, halverwege de terugweg van Manfred naar het dorp. Niet alleen is het paadje pittoresk, maar de waterval is vervolgens één uit een boekje. Het is dit keer een échte waterval, met veel water maar ook de waterpoel en de ligging in de jungle is weer "buitenaards". Adrian en ik gaan nog even zwemmen en Marlène en ik besluiten om hier zeker nog eens terug te gaan.

Mooie waterval met een heerlijk poeletje ervoor.

's Avonds gaan we naar een heus Frans restaurant in het dorp, wat geleid wordt door Pierrot. Naast het lekkere eten, hebben ze hier ook redelijk internet. Dit is voor ons erg belangrijk, aangezien we al weer een paar dagen geen kontakt hadden met de buitenwereld. Weer even de email ophalen en het nieuws binnenhalen is dan erg fijn.

Baie de Vaiehu, Ua Pou, Frans Polynesië

Donderdag 6 april 2023 tot en met vrijdag 7 april 2023

Positie Baie de Vaiehu: 09°23.176 Z /140°07.714 W
Na een korte nacht slaap besluiten we om een baai verder te gaan ankeren om wat meer beschutting op te zoeken zodat de boot stabieler achter anker ligt. We gaan voor anker in Baie de Vaiehu. Deze baai is weliswaar onbewoond en we kunnen door de rotsige kust niet aan land, maar toch erg mooi. Er is een kolonie Fregatvogels op de rotswand, het uitzicht is betoverend én het snorkelen is mooi door de grote scholen gekleurde visjes die hier aan de kust rondzwemmen.

Deze rots is de thuisbasis voor vele fregatvogels. 

Het is een komen en gaan van deze mooie dieren.

's Avonds genieten we van een mooie zonsondergang.

Loud maakt in deze heerlijk rustige baai samen met Adrian het onderwaterschip van de Rafiki en de Kobel goed schoon. Dit is een voorbereiding voor de volgende etappe in Frans Polynesie. We willen over een paar dagen van de Markiezen naar de Tuamotus archipel zeilen, een rak van 425 nm (750 km).

Hakahetau, Ua Pou, Frans Polynesië

Woensdag 5 april 2023

Positie hakahetau: 09°21.411 Z /140°06.305 W
Het hoofdeiland met de meeste inwoners in de Markiezen is Nuku Hiva. Hiva Oa is de tweede en het derde grote eiland is Ua Pou. Dit eiland maakt bij het naderen over zee al een grote indruk door de steile rotspieken die in het midden uit het eiland opsteken. We ankeren in de ankerbaai van Hakahetau en we merken al meteen dat het, net als op zoveel ankerplekken in de Markiezen, heel rollig is door inkomende golven.

Ons uitzicht vanaf de ankerplaats.

Uitzicht onderweg bij binnenvaren van de baai.