vrijdag 28 juni 2019

Chiquita

Vrijdag 31 mei 2019

Positie Bocas Town Zuid: 9°20.008 N 82°14.658 W
Bocas del Toro werd in 1502 ontdekt door Christoffel Columbus himself. Hij was zo gecharmeerd van deze archipel met zijn mooie beschutte ankerplekken dat er meteen besloten werd om hier een Spaanse nederzetting te stichten. Bocas del Toro ontpopte zich als veilige haven en ankerplek en rond 1880-1890 kreeg deze regio internationaal aanzien door het ontstaan van de United Fruit Company. Dit bedrijf, wat later nog meer bekendheid kreeg met zijn merknaam Chiquita, veranderde het vaste land om in grote bananenplantages. De handelsexplosie naar de VS en Europa was de oorzaak van een sterk groeiende welvaart in de regio van Bocas del Toro. Bocas town, de hoofdstad van Bocas del Toro, groeide uit tot een van de belangrijkste steden in de regio met eigen kranten, ambassades etc.

In de 20-er jaren van de vorige eeuw werden de bananenplantages getroffen door een ernstige plantenziekte waardoor een aantal jaren geen bananen geproduceerd werden en dus geen inkomsten gegenereerd werden en de economie in een diepe recessie kwam. Alhoewel er een resistente bananensoort geïntroduceerd werd, herstelde de economie van de regio rond Bocas Town zich niet meer. De plantages werden geautomatiseerd, de winsten kwamen in de zakken van de Amerikaanse eigenaren van de plantages en het episch centrum van de bananen werd verplaatst naar Almirante op het vaste land, waardoor Bocas Town in de vergetelheid raakte.

Heden ten dagen is Bocas Town het kloppende hart van een andere industrie, namelijk het toerisme. Bocas del Toro is heel populair bij de backpackers en de golfsurfers. Deze laatste kunnen zich uitleven op de hoge branding die hier op veel plaatsen aan land komt. Ook biedt deze archipel de toeristen een prachtige natuur, parelwitte stranden en mooie duiklocaties. Door dit alles ontwikkelt deze archipel zich in snel tempo tot een van de voornaamste toeristische attracties van Panama.

Waar komen de bananen vandaan?
De banaan is weliswaar een tropische vrucht, maar hij is in Nederland het meest gegeten fruit. Dat wil zeggen dat wij in Nederland zelfs meer bananen eten dan onze “eigen” appels. De enorme populariteit van deze vrucht begon voor Europa omstreeks 1920 toen er via de Canarische eilanden bananen naar Nederland verscheept werden en dat de Nederlanders voor het eerst de banaan leerden kennen. Toen het mogelijk werd om de bananen gekoeld per schip uit midden Amerika te importeren, dit was omstreeks 1950-1960, groeide de consumptie van de banaan explosief en op dit moment is de banaan niet meer uit de winkels in Nederland weg te denken.
Panama is een relatief klein land in midden Amerika en is hierdoor niet de grootste producent van bananen in deze regio, maar toch is de productie van dit fruit het belangrijkste exportproduct van dit land. Een grote plantage van Panama ligt hier op het vasteland, een paar kilometer van waar wij met de boot voor anker liggen.

Vandaag gaan we samen met de bemanning van de QueenB, Bertus en Jaqueline, op stap om de productie van de banaan eens van dichtbij te bekijken. We pakken in Bocas Town een van de vele lancha's die ons in 20 minuten naar het stadje Almirante op het vaste land brengt. Wanneer we het stadje in zicht krijgen zien we meteen een grote kade met vele koelcontainers met het voor ons welbekende logo van Chiquita. Chiquita is in deze regio de grootste producent van bananen.
Vanuit Almirante nemen we de bus naar Changuinola, waarna we een volgende bus nemen naar Finca 62.
De laatste kilometers met de bus rijden we alsmaar door uitgestrekte velden met bananen. We stappen uit bij een tweetal gebouwen waar de bananentrossen na de oogst klaargemaakt worden voor verzending naar Europa. De trossen worden aangevoerd met een slim railsysteem waar de trossen stuk voor stuk vanuit de plantage hier naar toe vervoerd worden. Vervolgens worden de trossen opgesneden in kleinere trosjes van 5-6 bananen, gewassen, gestickerd en in dozen gestopt. Dit alles is handwerk en de dozen, met een gewicht van een kleine 20 kg, worden op pallets in koelcontainers gezet. De bananen zijn dan nog allemaal groen. Eenmaal in Europa worden de bananen in verwarmde hallen (met toevoeging van het gas etheen) versneld gerijpt zodat ze allemaal een mooie egale gele kleur hebben wanneer ze bij de groenteboer, Albert Hein of Aldi afgeleverd worden.

Via het railsysteem komen de trossen van de plantages naar de verpakkingshal.

Trossen die binnenkomen in de verpakkingshal.

Trossen worden in stukken gedeeld en schoon gespoeld (vrij van insecten).

Bananen worden schoon gespoeld.

Bananen worden gestickerd.

De dozen worden met de hand gevuld, vervolgens gaan de volle dozen via een lopende band naar de pallets. 
Geen luxe verpakkingsmachines en palletiseerders.

En de volle dozen gaan op een pallet de gekoelde container in.

In Almirante staan de containers klaar om geladen te worden in een schip.

Worden de Panamezen dan rijk van deze bananen? Dit valt te betwijfelen, er is een enorm aanbod van bananen in midden Amerika, waardoor de prijzen van de bananen onder grote druk staan. De verkoopsprijs van een doos bananen van 20 kg is op dit moment nog geen € 9,-. De werknemers van Chiquita verdienen gemiddeld € 425 per maand, € 2,50 per uur. Dit is meer dan het minimum loon in Panama, dit is € 350 per maand, maar het spreekt voor zich dat het met dit inkomen moeilijk is om met een gezin rond te komen. Wanneer je de prijzen van de bananen in de supermarkt in Europa bekijkt, dan kun je op je vingers uitrekenen dat er in deze markt niet veel verdiend wordt, in ieder geval niet door de mensen hier op de plantages.

We wachten op de lancha, die ons weer terug brengt naar Bocas del Toro.

De jongen, die naast Marlene zit, heeft een kuiken gekregen.

donderdag 27 juni 2019

Nieuwe spullen voor de boot arriveren en worden geïnstalleerd

Dinsdag 28 mei 2019 tot en met donderdag 30 mei 2019

Positie Bocas Town Zuid: 9°20.008 N 82°14.658 W
Bertus en Jacqueline kennen we van Curaçao en Colombia en zij hebben hun boot, de “QueenB”, hier in de marina liggen. We zijn hun super dankbaar dat zij onze vervangende elektronica mee nemen vanuit Nederland naar Panama. Wij zien ze met de taxi-lancha voorbij varen, en we maken direct een afspraak voor een dinertje op de Rafiki. Helaas zijn onze onderdelen nog niet aangekomen: de koffer van Bertus is in Frankfurt achtergebleven en deze wordt gelukkig een dag later bezorgd.

We maken donderdag met Bertus en Jaqueline nogmaals de wandeling rond het mooie eiland Carenero, wij hadden dit eerder al rennend gedaan. Het rondje is 5,5 km met veel klauterpartijen. Veel losse zand en diverse keren heuvel op en af maakt het parcours zwaar. We nemen nu onze zwemkleding mee en natuurlijk het fototoestel. Het is een mooi eiland met leuke restaurants en bars, leuke lokale huizen, maar ook zeer luxe huizen met prive-steigers. 

Jacqueline en Loud.

Bocas del Torro staat bekend om zijn golfsurfen.

Golfsurfbaai, helaas vandaag geen golven en dus ook geen surfers.

Mooi gezicht, deze wortels van bomen.

Deel van het eiland waar de lokalen wonen.

Bouw van een grote polyester lancha/boot.

Het rijkere deel van het eiland.

dinsdag 25 juni 2019

Bastimentos, wandeling naar Wizard Beach

Zaterdag 25 mei 2019 tot en met maandag 27 mei 2019

Positie Bastimentos: 9°20.683 N 82°12.540 W
Voor de broodnodige afwisseling maken we met de boot een meerdaags uitstapje naar punta Bastimentos, maar liefst 5 nm verderop. Nadat we het anker uitgegooid hebben, komt een “oude” bekende ons tegemoet: het is de Canadees Jesse, een solozeiler die we voor het laatst een paar maanden geleden in Linton Bay ontmoet hebben. We spreken af dat we samen een wandeling maken naar Wizard Beach, aan de andere kant van het eiland. De wandeling is zeker de moeite waard: eerst een kennismaking met een mooi authentiek dorp, vervolgens een klautertocht door de heuvelachtige en modderige jungle dan een vergezicht met grazende koeien in een tropische setting en aan het einde een prachtig “Bounty” strand.
De dames gebruiken de kano als hangplek. Even rustig telefoneren.



Het dorpje wordt voorzien van nieuwe elektriciteitskabels.





Wizard Beach, mooi strand, geheel verlaten.

Jesse en Loud bij Wizard Beach.

Om de dag waardig af te sluiten nemen we samen met Jesse nog een borrel bij het restaurant waar we onze dinghy geparkeerd hadden.

Via Starfish Beach terug naar Bocas Town

Woensdag 15 mei 2019 tot en met vrijdag 24 mei 2019

Positie Bocas Town Noord: 9°20.545 N 82°14.351 W
Na een tussenstop bij Starfish Beach gaan we weer terug naar Bocas Town, nu gaan we voor anker ten noorden van het eiland. Hier hebben we beter internet, zodat we de afhandeling van de bestellingen kunnen controleren, die we geplaatst hebben voor de vervanging van de beschadigde elektronica enkele weken geleden. 

Bocas Town.

Links uitzicht op het eiland Carenero, rechts Bocas Town.

We bestellen zaken nieuw, tweede hands op marktplaats en op de Duitse Ebay. We laten alles naar mijn zus Marianne sturen en zij zal het verzamelen en dan verder doorsturen naar Bertus Huiskes, die volgende week hier naar toe vliegt.

We maken wat modificaties aan de dinghy om het ophangen aan de davids te verbeteren. Ook kan ik Flo (Snow Flake) helpen met een accuprobleem en help ik Jay (van de Lasgair) met zijn relais van zijn ankerlier. Het met de hand ophalen van de ankerketting is een mooie sportieve uitdaging, maar het moet geen verplichting worden. We genieten verder van de gemakkelijke nabijheid van de supermarkten, doe-het-zelf zaken en de horeca. 

zaterdag 22 juni 2019

Dinghy tour over Manatee Kanaal

Dinsdag 14 mei 2019

Positie Manatee Beach: 9°24.799 N 82°20.939 W
We gaan na een rustige nacht samen met de Snowflake en de Ketchy Shuby op dinghy safari. In de buurt van onze ankerplek is de ingang van een kanaal van 15 km dat parallel aan de kust hier in de jungle gegraven is. Dit kanaal is aangelegd voor het vervoer van bananen van de plantages naar de haven van het nabijgelegen Almirante. Na de aanleg van een spoorlijn enkele tientallen jaren geleden, is dit kanaal niet meer in gebruik en is de jungle vlijtig bezig om dit kanaal weer aan zich toe te eigenen. Dit dichtslibbende en dichtgroeiende kanaal door de woeste jungle levert een prachtige expeditie met de dinghy op. We komen overigens wel nog enkele lancha's tegen, natuurlijk volgepakt met bananen. De zeekoeien (manatee) die hier zitten, hebben we helaas niet gevonden. Wel zien we regelmatig mooie vogels en bloemen.

Afgelopen nacht heeft het veel geregend. Het rivierwater kleurt helemaal bruin.

Samen met de Ketchy Shuby en Snowflake de rivier op.

Op sommige plekken is het kanaal bijna dicht, overgenomen door de jungle.

Momo, Tia, Nina, Rian en Flow van de Snowflake/Ketchy Shuby.

We komen nog een boot tegen die bananen vervoert van het vaste land naar Bocas del Torro.



Enkele huizen staan naast het kanaal, allen met een kano voor de deur.




Aan de zijkant van het kanaal vele mooie bloemen.

Bird Island

Maandag 13 mei 2019

Positie Manatee Beach: 9°24.799 N 82°20.939 W
We maken een uitstapje naar “Bird Island”, een prachtig begroeide rotsformatie in zee waar zich kolonies van Jan-van-Genten, Fregatvolgels en meeuwen genesteld hebben. We gaan hier met het hele flotielje van Amerikanen, Engelsen, Oostenrijkers en Nederlanders voor anker. Het eilandje is klein, ongeveer 50x50 meter, onbewoond, steil, hoog rotsachtig en blijkbaar ideaal voor zeevogels om een nestje te bouwen. Met name de kuikens van de Jan-van-Gendten zijn erg koddig en leuk. Naast hun pluizig uiterlijk zijn ze ook helemaal niet bang voor bezoekers. Onze aanwezigheid maakt op deze diertjes helemaal geen indruk.
Bird Island met de catamaran Snowflake op de voorgrond.




Moeder met jong.




Er is helaas rond het eiland weinig te snorkelen, de bodem is zand en er is nauwelijks koraal te bekennen. Omdat ook de zee erg rollig is, besluiten de Amerikanen en de Oostenrijkers samen met ons aan de kust van het vasteland een rustige ankerplek op te zoeken. Onze Engelse vrienden van de Lasgair gaan terug naar Bocas Town.

Voor de nacht gaan we dus voor anker aan het strand van het vaste land. Hier is het helaas minder prettig om aan land te vertoeven. Op het (overigens prachtige) strand worden we letterlijk overvallen en opgevreten door alleen maar stekende dingetjes: zandvliegjes, muggen, paardevliegen en nog wat andere onbekend (maar ook stekend!) grut. Hier is zelfs een overdosis van 40% DEET niet tegen opgewassen. Geen sundowner op het strand dus. Gelukkig valt de overlast op de ankerplek mee en zijn we aan boord veilig van dit vliegend ongedierte. 

zaterdag 1 juni 2019

Starfish Beach

Zaterdag 11 mei 2019 tot en met zondag 12 mei 2019

Positie Starfish Beach: 9°24.131 N 82°19.488 W
De ankerplek bij Bocas Town is erg druk door de vele taxi-lancha's die de plaatselijke bevolking en de toeristen naar de verschillende eilanden en het vaste land brengt. Voor de nodige rust en een mooi strand gaan we met dit gevarieerd flottielje ankerop voor een tochtje van 6 nm naar het noorden van Isla Colon, Starfish Beach of te wel Zeester Strand. Dit is een toeristisch uitje met een prachtig strand, strandstoelen en wat eenvoudige strandtentjes. Een leuke afwisseling in deze omgeving. 


Rafiki en Snowflake op de achtergrond. Voor de boten met de dagjesmensen.

Visser brengt zijn vangst naar de restaurants.

Maar het is geen hoogseizoen meer, dus vele stoelen zijn leeg.

We maken met ons beidjes een leuke wandeling naar het noordpuntje van het eiland (Dragon Bay) en we bouwen met het internationale zeilersgroepje tijdens een uitgelopen sundowner een mooi feestje op het strand. 


 
Oud kerkhof met diverse grafstenen vanaf 1800.

Langs de route een restaurant aan zee.

Een kokosboom levert per jaar gemiddeld 120 kokosnoten. 
We hebben eens geteld, maar aan deze boom zaten er rond de 100 aan.

Diverse planten groeien aan/op deze boom.


Mooi wandelpad, direct aan zee.

Tijdens een wandeling over het strand komen we in contact met een Nederlander die hier al 18 jaar woont. Hij heeft een aantal mooie tips voor ons om de komende weken ons te amuseren. Tijdens dit gesprek maken we wat bijzonders mee. De grond begint plotseling te schudden onder onze voeten, een aardbeving! Geen zware, er was niets in de pers over deze aardschok te lezen, maar ik denk dat Groningers wel behoorlijk in paniek geraakt waren...