zondag 30 april 2023

De geschiedenis van de vallei Typee, Nuku Hiva, Frans Polynesië

Zondag 19 maart 2023 tot en met dinsdag 21 maart 2023

Positie Baie Hakahaa: 08°52.716 Z /140°02.946 W
Een 5 NM mijl oostwaarts ligt de Controleursbaai. Deze baai bestaat uit 3 kleinere inhammen en vandaag gaan we met de Rafiki de middelste baai, Baie Hakahaa, verkennen. We krijgen na het ankeren een heel bijzonder welkom in deze baai. Een groep van grote Manta roggen (vissen met een diameter ongeveer 2 meter) foerageren rond de Rafiki, een heel bijzonder schouwspel.


We gaan hier aan land en maken een mooie wandeling naar een waterval. Tijdens deze wandeling vinden we een aantal struiken naast de weg die helemaal volhangen met kleine pepertjes. Alle rode pepertjes worden geoogst, zodat de sambal-voorraad van Loud weer op een gezond peil gebracht kan worden.

Een mooie wandeling naar een mooie waterval.


Tijdens de wandeling kwamen we voorbij een werkplaats, 
waar ze het houtsnijwerk verzorgen van de Tiki-palen. 

Het avontuur van Herman Melville hier in het dal: Typee
In 1842 was de baai van Taoihae de belangrijkste veilige haven in de Markiezen. De stam Polynesiërs, de toenmalige inwoners van deze baai, de Haparts, waren bezoekers vriendelijk gezind en de natuurlijke inham van Taoihae was veilig beschut van de passaatwinden. Met name walvisvaarders maakten in die tijd van deze ankerplek gebruik om opnieuw water en voedsel te bunkeren, kleine reparaties uit te voeren en de bemanning wat rust te gunnen. De Fransen hadden in die tijd in deze baai al een vaste post aan land en waren van plan om de Markiezen in te nemen en als nieuwe kolonie aan het Franse rijk toe te voegen. Er was toen al jaren ruilhandel met de plaatselijke stam de Haparts, de andere stammen op het eiland waren de vreemdelingen minder vriendelijk gezind.

In dat jaar kwam de Amerikaanse walvisvaarder Dolly, op jacht naar Potvissen om levertraan te winnen, hier beschutting zoeken en om te bunkeren. Een van de opvarenden van deze boot, de Amerikaan Herman Melville, was de ontberingen aan boord zo beu dat hij samen met zijn vriend Toby de jungle van het eiland invluchtte om aan het helse leven aan boord van de walvisvaarder te ontsnappen. Na dagen van ontberingen in de jungle werden de twee gevonden en opgevangen door de Typee stam die leefde in het dal waar we nu voor anker liggen. Het dorp in dit dal heet nog altijd Taipivai. Herman Melville was gewond aan een been, hij kon niet meer lopen en werd door de Typee-stam verzorgd. Zijn vriend Toby is na een 3-tal weken via de zee weer teruggekeerd naar Taoihae, zodat Herman alleen bij deze stam van 2.000 Polynesiërs achterbleef. Herman Melville is na een paar weken genezen en is in totaal 3 maanden bij de Typee-stam gebleven en heeft zijn ervaringen én het dagelijkse leven van de Polynesiërs hier in deze baai 180 jaar geleden beschreven in een boek genaamd "Typee". Dit boek was voor Herman Melville een zodanig succes in de VS dat hij besloot zich toe te wijden aan het schrijven van boeken. En dit niet zonder succes: jaren later publiceerde hij zijn boek dat nu nog wereldwijd bekend is en meermaals verfilmd is, namelijk Moby Dick. Het is dus ook geen toeval dat Moby Dick zich afspeelt in de wereld van de walvisvaart en met name op de jacht van potvissen.

Ik heb dit boek kunnen downloaden en hier in het dal waar dit verhaal zich afgespeeld heeft, kunnen lezen. Heel speciaal om dit beeld uit het verleden te plaatsen op het huidige leven van van de Markiezenaren in dit dal. In 1843 leefden de inwoners hier nog volledig in het stenen tijdperk. Maar door de kolonisatie van Frankrijk werden de inwoners in no-time in de moderne tijd geplaatst. Een opvallend feit is het verschil in het aantal inwoners. In het huidige Typee-dal wonen nu nog ongeveer 200 Polynesiërs. In de tijd van Herman Melville waren er dit nog 2.000.....


Wanneer iemand dit boek wil lezen, het is geschreven in een alleraardigst "antiek" Engels, zoek het op op internet of stuur even een mailtje naar rafikiopreis@gmail.com dan stuur ik het digitaal naar je toe in Epub formaat. Het boek is vrij verkrijgbaar: de schrijver is meer dan 100 jaar dood en dan zijn er geen rechten meer op een boek. Diegene die dit boek gelezen hebben, moeten dan zelf maar een oordeel maken of de Typee er door de modernisering op vooruit gegaan zijn. Met andere woorden: zijn ze nu gelukkiger met hun moderne leven in vergelijking met hun leven in het stenen tijdperk?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten